بهنام بهادری از سال های ابتدایی برگزاری همیشه در کنار جشنواره بوده است و امسال نیز با عنوان «مسئول کمیته آموزش جشنواره و هماهنگی فیلمسازان خارجی شرکت کننده در بخش بین الملل» جشنواره نهم فیلم 100 را همراهی می کند.
دبیر 3 دوره اول جشنواره، دبیر اجرایی دوره چهارم تا ششم و دبیر کمیته بین الملل دوره های ششم و هفتم و هشتم جشنواره، صحبت هایی دارد که خواندنی است؛ جشنواره ای که با شعار سینمای اخلاق قرار است در سطح جهانی شناخته شود.
آقای بهادری با توجه به سابقه حضورتان در این جشنواره، آیا نتایج حاصله در شناسایی استعدادهای ویژه فیلمسازی را مثبت ارزیابی می کنید؟
زمانی که طرح این جشنواره را 11 سال پیش ارائه دادم فیلم خیلی کوتاه در ایران به شکل امروزی وجود نداشت و این یک فستیوال بسیار جدید بود که ابتدا با مقاومت های زیادی نیز روبرو شد. به این دلیل که هنرمندان و هم مسئولان با این گونه سینمایی آشنایی کافی نداشتند؛ اما بعد از برگزاری اولین دوره جشنواره و نتایجی که بعد از آن حاصل شد این جشنواره به عنوان جشنواره ای که با شرایط امروز دنیا، که همان گزیده گویی در عرصه فیلمسازی و هنر است، مطرح شد. به همین خاطر رفته رفته از این جشنواره استقبال شد و حمایت های لازم صورت گرفت و فیلمسازان هم در هر دوره نسبت به دوره های قبلی استقبال بیشتری از جشنواره کردند. بسیاری از فیلمسازانی که هم اینک در عرصه ساخت فیلم های نیمه بلند و سینمایی فعالیت می کنند از این جشنواره بیرون آمدند. یکی از این افراد بابک نظری است که در نخستین دوره های این جشنواره در بخش انیمیشن حضور داشت و بعدها مجموعه شکرستان را کارگردانی کردند و بسیاری دیگر.
با توجه به اینکه قالب 100 ثانیه در سال های اول برگزاری جشنواره به گونه امروز جانیفتاده بود، برای شناخت بیشتر این قالب چه تدابیری اندیشیده شد؟
در شروع کار برای آشنایی فیلمسازان با جشنواره و طرق ساخت فیلم خیلی کوتاه در استان های مختلف کارگاه های آموزشی برگزار کردیم که ثمرات خود را بعدا نشان داد.فیلمسازانی که در دوره اول و دوم در این کارگاه ها شرکت کرده بودند سفیران خوبی شدند برای شناساندن جشنواره به سایر فیلمسازان.
جشنواره ای در سطح بین الملل
از چه زمانی جشنواره بین المللی شد؟
از ابتدا قرار بود جشنواره به صورت کشوری (با توجه به محل برگزاری جشنواره که در استان البرز بود) برگزار شود طبیعتا بعد از دوره اول که چیستی و ماهیت فیلم 100 ثانیه ای برای مدیران مشخص و شفاف شد، قرار شد جشنواره را به صورت کشوری و دایمی برگزار کنیم. در خلال برگزاری جشنواره دوم و روند پیگیری آن برای خود من به شخصه آشکار شد که این جشنواره قابلیت بین المللی شدن را دارد. از این رو پیشنهادش را به مدیران وقت ارایه دادیم، با پیگیری های بعدی و پس از 6 دوره برگزاری ، جشنواره صورت بین المللی یافت و توانستیم کارگردانانی از 8 کشور را برای تولید فیلم های 100 ثانیه ای در نخستین دوره آن جذب کنیم.
چرا 100 ثانیه؟ آیا این عدد معنی خاصی دارد؟
این عدد از فرهنگ ما آمده است. عدد 100 علاوه بر اینکه در ادبیات ما آمده یک عدد بین المللی هم محسوب می شود. به معنای یک عدد کامل است . در حقیقت در 100 ثانیه حرف کاملی گفته می شود.
نگاه های هنرمندانه تر، تکنیک های برتر ، استقبال بیشتر
با توجه به حضورتان در همه ادوار جشنواره اگر بخواهید بعد از گذر این 9 دوره یک نمودار کلی برای جشنواره رسم کنید، این نمودار چه برآیندی را نشان خواهد داد؟
خوب این جشنواره دو سال برگزار نشد به دلایل مختلف . در واقع هم اینک می بایست دوره یازدهم را برگزار کنیم.جشنواره ها معمولا نمودارها و گزارش هایی می دهند از تعداد آثار رسیده در هر دوره جشنواره که بیشتر مواقع سیر صعودی دارد. اگر بخواهم سطح کیفی و کمی جشنواره را به صورت یک پارامتر در نظر بگیرم به نظر من تعداد آثار رسیده خیلی مهم نیست بلکه کیفیت آثار مهم است. صرف نظر از اینکه فرمت آثار رسیده بالطبع از 11 سال پیش خیلی متفاوت شده و از سیستم VHS به HDV تغییر کرده است؛ به غیر از این طرق ساخت فیلم ، تکنیک های تولید و چگونگی محتوا هم دگرگون شده است. قطعا فیلم هایی که در گذشته برای جشنواره تولید می شد از تکنیک های پایین تری برخوردار بود. از لحاظ محتوایی هم جشنواره متفاوت شده یعنی آثاری که در دوره های اول به دست ما می رسید آثاری بودند که تجربی تر بودند. با گذشت زمان نگاه های آماتوری و حشو و زوائد محتوایی آثار کم شد و اکنون این آثار خالص تر شده اند.
به عنوان مثال فیلم های مستند اجتماعی با موضوعات مواد مخدر و تکدی گری در دوره های اول بسیار زیاد بود و کم کم نگاه ها تغییر کرد و حتی اگر همین موضوعات دستمایه ساخت فیلم قرار می گرفت نگاه ها بسیار هنرمندانه تر شده بود. در یک سخن از لحاظ کیفی پیشرفت داشتیم و از لحاظ کمی هم از 200-300 فیلم در دوره اول به رقم 1800-1900 اثر در آخرین جشنواره رسیدیم.
وقتی فیلم های 100 ثانیه ای داخلی کیفیت بیشتری می یابند
سطح کیفی آثار داخلی و آثار بخش بین الملل چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
در 10 – 11 سالی که جشنواره فیلم 100 را در ایران برگزار کردیم، تمام این سال ها برای فیلمسازان کارگاه آموزشی برگزار شده است. علاوه بر این تعامل فیلمسازان با یکدیگر در این کارگاه ها باعث می شد فیلمسازان برای دوره های بعد هم کارهای کمتر دیده و تولید شده ای ارائه دهند. بر خلاف آنچه در اذهان است آثار سطح داخلی کیفیتی مشابه و در برخی موارد برتر نسبت به آثار بخش بین الملل دارند.
در حقیقت آثار خارجی 100 ثانیه ای تا رسیدن به سطح کیفی فیلم های داخلی باید مسیری را طی کنند و تا این راه طی نشود و فیلم های 100 ثانیه ای در چندین کشور به صورت یک بحث روزمره مطرح نشود قطعا نمی توانیم فیلم های داخلی را با فیلم های خارجی در بخش مسابقه کنار هم بگذاریم .
جشنواره فیلم 100 ، جشنواره فیلم کن!!!
اگر رایزنی ها به سمت گفتگو با فیلمسازان معتبر پیش رود آیا فکر نمی کنید قضیه برعکس شود؟
به هر حال فیلمسازان بنام کمتر رغبت نشان می دهند به تولید آثار 100 ثانیه ای ، مواردی هم که در این زمینه دیده شده جشنواره ای مثل جشنواره فیلم کن است که سفارش ساخت فیلم های خیلی خیلی کوتاه را به فیلمسازان مطرح می دهد با یک پشتیبانی مالی بزرگ و به این صورت توانستند تعدادی فیلمساز بزرگ را برای این منظور جمع کنند. عمدتا در بخش بین الملل فیلمسازانی برای ما فیلم می سازند که در زمینه فیلم کوتاه به صورت تجربی کار می کنند. فیلمسازی در بعضی کشورها هزینه های زیادی دارد و ما درخصوص این کشورها به محتوای فیلم بیشتر توجه داریم تا تکنیک اثر .
شیوه های اعلام فراخوان در بخش بین الملل چگونه صورت می گیرد؟
فراخوان به طرق مختلفی انتشار می یابد. از جمله سایت ها، نمایندگی های فرهنگی جمهوری اسلامی در خارج کشور و حتی تماس با فیلمسازانی که طی جشنواره های مختلف شناخته شده اند و خط مشی مطابق با شعار جشنواره(سینمای اخلاق) را در آثار خود پی می گیرند. همچنین در فستیوال های مختلف فراخوان داده می شود. یکی دیگر از راه های شناساندن جشنواره، برگزاری ورک شاپ های تخصصی فیلم های 100 ثانیه ای در خارج کشور است که تصویر مثبتی از جشنواره و اهداف و مضامین مورد نظر برگزار کنندگان را در ذهن فیلمسازان خارجی خواهد ساخت.
همکاری های مشترک با جشنواره های بین المللی فیلم کوتاه
آیا برای نمایش آثار برتر در خارج از کشور اقدامی شده است؟
بله، اکنون با جشنواره بین المللی فیلم های 60 ثانیه ای پاکستان و دانمارک مذاکره شده تا آثار منتخب جشنواره فیلم 100 را به نمایش بگذارند که این امر هم بحث تبلیغاتی و هم جذب هنرمندان فیلمساز را در پی دارد.
همچنین در حال رایزنی با سایر جشنواره ها از جمله جشنواره فیلم هندوستان و ترکیه هستیم تا به همکاری مشترکی در نمایش فیلم های 100 ثانیه ای برسیم.
قواعد داوری آثار خارجی با آثار داخلی تفاوت دارد؟
داوری آثار در بخش داخلی به عهده داوران بخش ملی است و در بخش خارجی از داوران خارجی و داخلی توامان استفاده می شود. در بخش خارجی 3 فیلم برگزیده داریم که هر کدام که در موضوع سینمای اخلاق گنجانده شوند، شانس برنده شدن بیشتری می یابند.
حرف مان که سینمای اخلاق هست را در سطح جهان منتشر کنیم
جایگاه جشنواره فیلم 100 در سطح محافل فیلم کوتاه جهان را چگونه ارزیابی می کنید؟
تا مدتی قبل فکر می کردم جشنواره فیلم 100 جشنواره ای است که در کشورهای نزدیک یا توسط افرادی که ارتباط داریم شناخته شده است. اما طی مکاتبات و صحبت هایی که با چند تن از دبیران فیلم کوتاه در خارج کشور داشتم متوجه شدم قبل از اعلام فراخوان؛ جشنواره فیلم 100 را می شناسند؛که این اتفاق مبارکی است اما باید با تلاش و کوشش بیشتر این جشنواره را به سطح جشنواره های فیلم کوتاه برتر جهان برسانیم.
جشنواره با شعار سینمای اخلاق به میدان آمده از این رو فیلم هایی پذیرفته می شوند که نزدیک به مضامین اخلاقی باشند . محدودیت خاصی برای ورود و ثبت نام آثار نگذاشتیم اما قاعدتا فیلم های بخش مسابقه فیلم هایی هستند که با معیارهای اجتماعی، انسانی و موارد مشابه که در سطح جهان به صورت دغدغه های مشترک انسانی و اخلاقی مطرح است انتخاب شده اند.
