جشنواره 100، جشنواره ایدهها است، آنجایی که هنرمند باید در صد ثانیه با ایجاز و خلاقیت پیام خود را به مخاطب برساند و در عین حال او را نیز تحتتاثیر قرار دهد. بسیاری از کارگردانان موفق عرصه سینما کار خود را با تجربهاندوزی در ساخت فیلمهای کوتاه آغاز کردند، بهخصوص کسانی که توانستند قاب یک فیلم کوتاه را در صد ثانیه ببندند. این جشنواره با هدف کشف استعدادهای جوان همواره توانسته هر سال استعدادهای تازهای را به دنیای سینما معرفی کند. نکتهای که علیرضا داوودنژاد (کارگردان سینما و تلویزیون) هم به آن اذعان دارد و میگوید: «سینما مثل یک موجود زنده است که پروسه تولد، رشد، بلوغ و حتی پیری و مرگ را دارد. از فیلم مستند شروع میشود و به فیلم نیمهمستند و فیلم مستند داستانی و بالاخره فیلم داستانی کوتاه و فیلم سینمایی میرسد.»
طرح ابتکاری این رویداد در تولید آثار سینمایی طی صدثانیه، ضمن آنکه چالشهای حرفهای را برای فیلمسازان بهوجود میآورد، از جذابیتهای بسیاری برای مخاطبان برخوردار است. این چالشهای حرفهای که بیشترین تمرکز خود را بر روی فیلمنامه و مراتب اجرایی خلاصه میکند، آزمون بسیار خوبی برای ورود مستعدان سینما به دنیای سینمای بلند است. این جشنواره نسبت به سالهای گذشته یک ابتکار ویژه هم داشت، امسال قرار شد برگزیدگان این رویداد، بدون بازبینی و گذر از هیئت انتخاب، وارد بخش مسابقه چند جشنواره جهانی شوند. باتوجه به اینکه جشنوارههای جهانی همواره از آثار سیاهنمای داخلی حمایت کردهاند باید دید این تصمیم که قرار است بدون بازبینی به خارج فرستاده شود، در نهایت چه محصولی را تولید میکند.
از ویژگیهای دیگر این دوره، اعطای اعتبارنامهها است که با هدف حمایت از هنرمندان پس از جشنواره به برگزیدگان این رویداد اهدا میشود. انجمن سینمای جوان، سه اعتبارنامه ساخت فیلم کوتاه تا سقف صد میلیون تومان در پیچینگ ارائه و دو اعتبارنامه هم به فیلمهای برگزیده از نگاه خودش اعطا میکند تا سازندگان آن آثار بتوانند فیلم بعدی خود را بسازند. شبکه کودک و امید هم چهار اعتبارنامه ارائه میکنند که یک اعتبارنامه تا سقف پنجاه میلیون تومان برای یک انیمیشن پذیرفته شده و یکی هم به اثر برتر به انتخاب داوران شبکه کودک داده میشود. همچنین چند اعتبارنامه دیگر هم از سوی این شبکه در نظر گرفته شده است. شبکه نسیم هم اعتبارنامههایی برای ساخت فیلم کوتاه در نظر گرفته است. در سیزدهمین دوره برگزاری این رویداد، «یوسف منصوری» با شعار [سیاهنمایی در جشنواره «فیلم ۱۰۰» جایی ندارد] دبیری جشنواره را برعهده گرفت و این قطار را به ایستگاه آخر رساند.
در ادامه به گفتوگو با این دبیر جوان نشستیم.
*ضرورت برگزاری چنین جشنوارهای چیست و آیا بازدهی و خروجی مشهودی در ارتقای سینمای ایران داشته است؟
-جشنواره فیلم 100 جشنوارهای است که در آن استعدادها خوب دیده میشوند و مسیر را برای رسیدن فیلمسازان جوان و علاقمندان به ساخت کار بلند داستانیشان هموار میکند. نمونههای موفقی از این دست در سینمای ایران داریم. برای مثال در دهه هشتاد کسانی مثل نرگس آبیار، هومن سیدی، سعید روستایی و … افرادی بودند که در جشنواره فیلم100 شرکت داشتند و در سالهای اخیر هم افرادی مانند محمدرضا خردمندان و حسین دارابی از برگزیدگان دورههای قبلی جشنواره فیلم 100 بودند که در سینمای بلند و حرفهای مشغول به فعالیت هستند. دقیقا یکی از کارکردهای این جشنواره این است که بدنه حرفهای سینما معمولا در این جشنوارهها حضور دارند؛ مثل همین جشنواره ما که تهیهکنندههای نامدار و کارگردانهای درجه اول سینما در روزهای اکران و اختتامیه آن حضور داشتند. درحقیقت در جشنوارهای مانند 100 چند اتفاق ویژه رخ میدهد. استعدادهای ویژه کشف میشوند و به آنها سفارش کارهای بلند داده میشود و کارهای کوتاه خوب خریداری میشود. در همین دوره جشنواره 100 که به پایان رسید، انجمن سینمای جوان برای سه کارگردان برگزیده امتیاز ساخت اثر بلند اهدا کرد و شبکه مستند یک مستند و شبکه نسیم قرارداد تفاهم تولید اثر بعدی کمدی یکی از کارگردانها را خرید. این نشان میدهد که این جشنواره میتواند محلی باشد برای اینکه کسانی که نیازی به جذب و استفاده از استعدادهای جوان دارند، مثل مراکزی که اسم بردم و شبکههای تلویزیونی به این استعدادها دسترسی پیدا کنند. چون درجایی مثل جشنواره 100 چندصد اثر از اقوام و شهرهای مختلف ایران به نمایش گذاشته میشود و نهادهای تولیدکننده و سرمایهگذار متناسب با نیازهایشان میتوانند با آنها ارتباط بگیرند. از طرف دیگر خیلی مهم است که بچههای فیلمساز بتوانند آثارشان را به دید اهالی حرفهای سینما و مدیران فرهنگی برسانند که جشنواره 100 این مسیر را خیلی خوب مهیا میکند. به علاوه اینکه کارگاههایی که در طول سال و در طول جشنواره برگزار میشود، اطلاعات خیلی خوبی به بچهها میدهد و مزیت بعدی اینکه اثرات برتر جشنواره در خارج از کشور در جشنواره آزیل اسلواکی که ما با آن قرارداد خواهرخواندگی داریم اکران میشود. اینها مجموعا باعث میشود جوانانی که در کار فیلم کوتاه هستند و شاید مسیر طولانی و سختی را باید طی کنند تا بتوانند استعدادشان را به دید اهالی سینما برسانند، مسیر هموارتری داشته باشند.
*برگزیدگان این جشنواره، آیا از حمایت خاصی برای آینده کاری خود توسط مدیران این جشنواره برخوردار خواهند بود؟
-جشنواره تولیدکننده اثر نیست که از آن حمایت کند. همانطور که گفتم جشنواره یک بستری فراهم میکند که نهادهایی مثل انجمن سینمای جوان و شبکههای تلویزیونی و حتی بخش خصوصی که در رویداد پرتاب صدصد ما حضور داشتند، به جوانان فیلمساز وصل شوند و ادامه مسیر حرفهای اینها از این طریق آسانتر طی شود و حمایت مالی و معنوی تولید اثر توسط متولیان تولید اثر رخ بدهد.
*چند درصد از بودجه ساخت آثار توسط سازنده تأمین و چند درصد حمایت از سوی جشنواره یا ارگانها بوده است؟
-جشنواره هیچ حمایت مالی ندارد. ما امسال بیش از چهارهزار و ششصد اثر در دو بخش ملی و بینالمللی داشتیم که در میان آنها از فیلمهایی که سرمایهگذارشان مراکزی هستند که مأموریت تولید فیلم کوتاه دارند مثل حوزه هنری شهرستانها، انجمن سینمای جوان، تصویر شهر، مرکز گسترش مستند و تجربی و جاهای مختلف دیگری که در طول سال با علاقمندان به حوزه فیلمسازی قراردادهایی امضا و کارهای کوتاه تولید میکنند به چشم میخورد تا بخش زیادی از آثار که توسط بخش خصوصی تولید شده بود. جشنواره هیچ حمایت مالی برای تولید از هیچ اثری نخواهد کرد.
*برای مضمون و ایده، دخل و تصرف، ممیزی و چارچوب خاصی از سوی جشنواره لحاظ شده است؟
-جشنواره دخل و تصرف و ممیزی ندارد. جشنواره ما هم مثل همه جشنوارههای دنیا که شعار، ادبیات و چارچوب خاص خودشان را دارند و مثلا میگویند ما در سینمای اخلاق، یا سینمای محیط زیست و … فیلم میپذیریم، رویکرد خاص خودش را دارد. این جشنواره ادبیات خاص خودش را دارد و فیلمهای تا صد ثانیهای که مثلا در بخش بینالملل با شعار اخلاق، در بخش ملی با شعار ایران عزیز و در بخش کودک و نوجوان هم فیلمهایی برای مخاطب کودک و نوجوان تولید شده باشند را میپذیرد.