در تمام سال‌های فیلم‌سازی‌اش آنچه بیش‌تر از هر نکته دیگری در کارنامه‌اش بروز و نمود داشته، دغدغه‌مندی بوده است. پوران درخشنده از همان گام‌های اولیه ورودش به عرصه کارگردانی سینما و ساخت فیلم‌هایی چون «رابطه» و «پرنده کوچک خوشبختی»‌ تا همین سال‌های اخیر که سراغ روایت‌هایی تلخ و صریح از جنس «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» و «زیر سقف دودی» رفته است، همواره نگاهی دغدغه‌مند به جامعه و البته فرآیند فیلمسازی داشته است.

او در گفتگو با «صدبرگ»، نشریه روزانه سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم 100، صراحتاً‌ از وسوسه چند ساله‌اش برای ساخت فیلم کوتاه و مشخصاً فیلم 100 ثانیه‌ای می‌گوید و جزو آن دسته از سینماگرانی است که ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای را بسیار سخت‌تر از فیلم بلند می‌دانند.

* شما به‌عنوان یک فیلم‌ساز باسابقه با فیلم‌سازان جوان‌تر هم در ارتباط هستید. از نگاه خودتان فکر می‌کنید جدی‌ترین مسئله‌ای که باید در فرآیند ساخت یک فیلم 100 ثانیه‌ای از سوی فیلمسازان جوان مورد توجه قرار بگیرد چیست؟
-مهمترین مسئله این است که هر فیلمسازی برای ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای باید سوژه‌ای را انتخاب کند که بتواند در بازه زمانی 100 ثانیه‌ای حرفش را به مخاطب منتقل کند. یک فیلم 100 ثانیه هم به لحاظ فرم و هم به لحاظ مضمون و محتوا باید شکیل و روان باشد. باید حرف نو و تازه داشته باشد. همه این موارد را فیلمسازی که می‌خواهد در 100 ثانیه حرفی را به مخاطب منتقل کند باید رعایت کند تا بتواند حرفش را به زیباترین، بهترین و تازه‌ترین شکل ممکن مطرح کند. اگر نگاه آسیب‌شناسانه داشته باشیم، برخی از فیلم‌های 100 ثانیه‌ای در ساختار ضعیف هستند و نمی‌توانند مطلب را به درستی به مخاطب منتقل کنند. پایان‌بندی مناسبی ندارند و مفهومی که باید در زمان 100 ثانیه به مخاطب منتقل شود، صورت نمی‌گیرد. گاهی هم موضوعات و مضامینی را انتخاب می‌کنند که الکن می‌مانند.

* در میان فیلم‌های کوتاهی که دیده‌اید تا کنون پیش آمده است که باوجود زمان کوتاه یک فیلم از تماشای آن حوصله‌تان سر برود؟
-اگر کارگردان نتوانسته باشد موضوعی که مدنظر دارد را به درستی مطرح کند، حتما این اتفاق رخ می‌دهد. شما برای ساخت فیلم در 100 باید مضمونی را انتخاب کنید که بتوانید آن را در همین بازه زمانی مطرح کنید. ممکن است کل محتوای مدنظر را بتوانید در یک پلان هم به تصویر درآورید. گاهی می‌توان این جرأت و جسارت را داشت که روایت را از این اندازه هم خردتر و کوتاه‌تر کرد. البته که این کار، کار سختی است. به همین دلیل فیلمساز باید با دقت و حساسیت بالا دست به انتخاب سوژه برای فیلمسازی بزند.

* نظرتان نسبت به دیدگاه افرادی که معتقدند ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای گاهی از کارگردانی یک فیلم بلند هم سخت‌تر می‌شود، چیست؟
-قطعا همین‌طور است. به دلیل اینکه اگر شما بخواهید موضوعی را در 100 ثانیه با مخاطب مطرح کنید قطعاً شرایط آن با زمانی که دو ساعت برای انتقال آن موضوع زمان داشته باشید، متفاوت خواهد بود. در فیلم بلند شما دو ساعت زمان در اختیار دارید تا حرف خود را منعقد کنید اما اینجا تنها 100 ثانیه فرصت دارید و به همین دلیل هم کار سخت‌تر می‌شود. به همین دلیل کسی که بتواند فیلم 100 ثانیه‌ای بسازد، حتما می‌تواند این مجوز را دریافت کند که در سینمای بلند هم ورود کند. شما برای ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای باید خیلی باهوش باشید و از نظر اندیشه آنقدر باید پشتوانه قوی داشته باشید که بتوانید پیام خود را به‌درستی به مخاطب منتقل کنید. فیلمساز باید از مخاطب خود هم شناخت داشته باشد و بداند که برای چه کسی دارد فیلم می‌سازد و چگونه می‌تواند جذاب‌تر عمل کند. به دلیل همه این ملاحظات هم ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای سخت‌تر می‌شود.

* فیلم‌های 100 ثانیه‌ای می‌توانند برای مخاطب خود غافل‌گیرکننده باشند؟
-بله حتماً. بازهم مضمون انتخابی مهم است و اینکه چگونه قرار است این مضمون را در قالب یک فیلم 100 ثانیه‌ای به مخاطب منتقل کنیم. ایده‌ای که مناسب ساخت یک فیلم 100 ثانیه‌ای است، امکان ندارد در قالب یک فیلم 10 یا 20 دقیقه‌ای ساخته شود. چنین فیلمی فقط باید در همان 100 ثانیه روایت شود. انتخاب مضمون برای چنین قالبی آن هم در صورتی که بخواهیم برای مخاطب غافل‌گیرکننده هم باشد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این جنس فیلمسازی نیاز به وسواس در انتخاب دارد.

* تاکنون پیش آمده است که وسوسه شوید بعد از فیلم‌های بلندی که ساخته‌اید سراغ سینمای کوتاه بیایید و یا حتی یک فیلم 100 ثانیه‌ای بسازید؟
-بله. زمانی که جشنواره فیلم 100 تازه راه افتاده بود و من هم در ترکیب هیأت داورانش بودم، خیلی مشتاق بودم که خودم هم این کار را انجام دهم.

* الان چطور؟
-هنوز هم این احساس را دارم. خیلی از مسائل اجتماعی را می‌توان در قالب فیلم‌های اجتماعی منعکس کرد. از مسائل زنان گرفته تا خیلی از معضلات اجتماعی دیگر را می‌توان در این قالب مطرح کرد. به‌خصوص در مواردی که باید لب مطلب ارائه شود و جایی برای زیاده‌گویی نیست. این آثار باید به گونه‌ای تولید شود که نه بتوانیم یک فریم به آن اضافه کنید و نه یک فریم کم. اگر فرصتی پیش بیاید و سوژه‌ای را پیدا کنم چنین فیلمی هم می‌سازم. جستجو در فرآیند ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای بسیار مهم است. نکته مهم هم این است که این جنس فیلم‌ها همواره باید به روز باشند و حرف تازه‌ای هم برای گفتن داشته باشند. خیلی از کارها را آدم می‌بیند که قبلا درباره سوژه آن‌ها کار شده بوده اما بازهم برخی فیلمسازان سراغ‌شان می‌روند.

* یکی از دلایلش می‌تواند این باشد که برخی از فیلمسازان خودشان کمتر فیلم می‌بینند.
-فیلم دیدن، خواندن و حتی نگاه کردن بسیار تأثیرگذار است. فیلمساز باید صاحب یک ذهن خلاق و همواره در حال اندیشه باشد.

* از مسیر برگزاری جشنواره‌ها می‌توان به کشف استعدادهای تازه امیدوار بود؟
-صددرصد. اساسا برگزاری جشنواره‌ها به‌خصوص در حوزه فیلم کوتاه برای کشف استعداد است. در همین رویدادهاست که شما متوجه هوش یک فیلمساز می‌شود. متوجه خلاقیت او می‌شوید. گاهی فیلمی را می‌بینید و با خود می‌گویید این فیلمساز عجب ایده‌ای به ذهنش رسیده و چقدر خوب آن را روایت کرده است. این اتفاق در بهترین حالت در جشنواره‌ها می‌تواند رخ دهد.